Informatie 

Modellen over hoogbegaafdheid, 

contact met hoogbegaafden en uitdagende activiteiten voor hoogbegaafde kinderen, 

informatie over de Jeugdwet, PGB en Wet Passend Onderwijs

Definities van hoogbegaafdheid

In de wetenschap en in de praktijk worden er diverse termen gebruikt, als het gaat om hoogbegaafdheid. De oudste 'definities' gaan uit van een IQ hoger dan 130, oftewel een cognitieve begaafdheid, hoewel daar nu ook wel op teruggekomen wordt. Je kunt namelijk ook getalenteerd of begaafd zijn op vele andere gebieden, bijv. op het gebied van sport, techniek, creativiteit, ... noem maar op. 

Er bestaan diverse wetenschappelijk onderbouwde modellen en definities over hoogbegaafdheid. Zoals een hoog ontwikkelingspotentieel, begaafdheid, ontwikkelingsvoorsprong, cognitief sterk functioneren. Dit komt omdat wetenschappers wereldwijd nog geen overeenstemming hebben bereikt over 1 definitie. Daarbij staat 'hoogbegaafdheid' niet in de DSM-5 (gelukkig maar, want het is geen stoornis!). Je kunt dan ook geen 'diagnose' van hoogbegaafdheid stellen. Wel kun je een hoge intelligentie vaststellen, met daarnaast persoonlijkheidskenmerken (volgens de modellen die hiervoor bestaan). 

Persoonlijk vind ik het DMGT-model van F. Gagné (2020) een mooi model, omdat het er van uit gaat dat talent zich niet alleen op cognitief gebied kan uiten, maar ook op andere gebieden, zoals creativiteit, sociaal en fysiek. Het model laat zien hoe de aanleg van een persoon, in wisselwerking is met de omgeving waarin iemand opgroeit. Bijvoorbeeld invloeden vanuit de opvoeding in het gezin, de familie, vrienden, sportclub, school. Om talent wat in aanleg aanwezig is tot bloei te kunnen laten komen, helpt het enorm als de omgeving positieve invloed heeft, bijv. enthousiasme, aanmoediging, uitdaging, gelegenheid om met de juiste personen contact te leggen om iets van te leren (rolmodellen) etc. Het maakt daarbij uit hoe diegene die het talent in aanleg bezit, ermee omgaat. Wanneer er sprake is van een sterke wil, groot doorzettingsvermogen, veel oefenen en het spenderen van veel tijd, geld en / of moeite om het talent te ontwikkelen, dan kan dit de voortgang van het leerproces enorm versnellen. Op die manier kan volgens Gagné het talent ontwikkeld worden tot competenties op gebieden zoals techniek, wetenschap, kunst, zorg voor mensen, management, verkoop, zakelijke diensten, maar ook sport of ICT (games). Kort samengevat zou Gagné (2020) zeggen: 

Talent in een specifiek werkterrein komt geleidelijk naar voren tijdens een lang ontwikkelingsproces

dat zijn fundamenten heeft in opmerkelijke aanleg (de gaven)

en profiteert van de constante invloed van intrapersoonlijke- en omgevingsfactoren. 

Daarnaast vind ik het Delphi-model van hoogbegaafdheid (Kooijman-van Thiel, 2008, 2019) een heel mooi model, omdat het op een simpele en overzichtelijke manier laat zien welke eigenschappen vaak gezien worden en op welke manieren hoogbegaafdheid een rol kan spelen in iemands leven. De definitie die hierin gehanteerd wordt is: 

"Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. 

Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. 

Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren."